Medycyna dowodów vs medycyna doświadczeń

Wszelkie informacje zawarte w niniejszym artykule mają charakter wyłącznie informacyjny. Nie stanowią one porady medycznej ani zalecenia lekarza. Informacje w nim zawarte pochodzą z ogólnodostępnych źródeł i zawierają linki do badań naukowych. Zalecamy, aby przed podjęciem jakichkolwiek działań lub decyzji związanych ze zdrowiem, skonsultować się z lekarzem lub innym specjalistą medycznym. Autorka nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek szkody, straty lub konsekwencje wynikające z wykorzystania informacji zawartych w tym tekście.

Evidence Based Medicine (EBM) czyli medycyna oparta na dowodach, to podejście, które zakłada korzystanie z najnowszych badań naukowych i najlepszych dostępnych dowodów jako podstawy podejmowania decyzji klinicznych. W odróżnieniu od podejścia opartego na doświadczeniu klinicznym, EBM koncentruje się na naukowych dowodach i dokładnej analizie danych.

Podstawą EBM jest hierarchia dowodów, która ocenia jakość i wiarygodność różnych źródeł informacji. Na szczycie hierarchii znajdują się metaanalizy randomizowanych, kontrolowanych badań klinicznych, które dostarczają najbardziej przekonujących dowodów naukowych. Następnie są badania kliniczne, badania obserwacyjne, badania porównawcze, dane z rejestrów pacjentów, a na końcu znajdują się opinie ekspertów i doświadczenie kliniczne. EBM angażuje lekarzy w proces poszukiwania, oceny i zastosowania aktualnych badań naukowych w opiece nad pacjentami. Lekarze muszą umieć krytycznie oceniać badania naukowe, identyfikować potencjalne błędy i ograniczenia metodologiczne oraz rozważać zastosowanie wyników badań w kontekście indywidualnego przypadku pacjenta.

Kluczową umiejętnością jest umiejętność interpretacji statystycznych wyników badań i oceny ich istotności klinicznej. W praktyce EBM zakłada, że decyzje kliniczne powinny być oparte na bieżących dowodach naukowych, a nie tylko na przekonaniach, dogmatach czy rutynowych praktykach. Poprawa jakości opieki medycznej jest ciągłym procesem, w którym badania naukowe są stale monitorowane i analizowane, a nowe informacje są wdrażane w praktyce klinicznej.

EBM ma również swoje wyzwania i ograniczenia. Nie zawsze istnieją odpowiednie badania naukowe dla konkretnych przypadków klinicznych, a wyniki badań mogą być sprzeczne lub niejednoznaczne.

Expirience Based Medicine (XBM), czyli medycyna oparta na doświadczeniach, jest podejściem medycznym opartym na wiedzy i doświadczeniu wysoko wykwalifikowanych specjalistów w danej dziedzinie. W EBM, decyzje dotyczące opieki nad pacjentem są podejmowane na podstawie oceny i interpretacji ekspertów, którzy posiadają wiedzę i doświadczenie w danym obszarze medycyny.

Głównym celem XBM jest zapewnienie pacjentom najwyższej jakości opieki medycznej, wykorzystując wiedzę i doświadczenie najlepszych specjalistów w danej dziedzinie. W przeciwieństwie do podejścia opartego na dowodach (Evidence Based Medicine), w którym decyzje opierają się na badaniach naukowych, XBM polega na subiektywnej ocenie i interpretacji ekspertów. Ekspertami w tym przypadku są lekarze i terapeuci o ugruntowanym doświadczeniu, którzy zdobyli reputację w swojej dziedzinie specjalizacji. Mogą to być również grupy ekspertów, które łączą swoje wiedzę i doświadczenie, aby ocenić sytuację kliniczną i zalecić odpowiednie podejście terapeutyczne.

W XBM ocena ekspertów opiera się na obserwacjach, przeprowadzaniu badań diagnostycznych i analizie wyników. Podejście Expert Based Medicine ma wiele zastosowań w dziedzinach medycyny, w których dostępne są niewystarczające lub sprzeczne dowody naukowe. Może to obejmować rzadkie lub nietypowe przypadki, sytuacje, w których brakuje wystarczającej ilości badań naukowych, lub kwestie, które są skomplikowane i wymagają specjalistycznej wiedzy i doświadczenia. Ważne jest jednak, aby podkreślić, że Expirience Based Medicine nie powinno być rozumiane jako całkowite zaniedbanie naukowych dowodów. Wielu specjalistów medycyny opiera swoje decyzje na EBM, Evidence Based Medicine i Xpirience Based Medicine nie są ze sobą sprzeczne wręcz uzupełniają się nawzajem.

Wybór między Evidence Based Medicine (Medycyną Opartą na Dowodach) a Xpirience Based Medicine (Medycyną Opartą na Doświadczeniach) może być trudny, ponieważ oba podejścia mają swoje zalety i ograniczenia. Ostateczna decyzja zależy od indywidualnej sytuacji pacjenta i dostępnych zasobów. Ważne jest zapewnienie pacjentom najbezpieczniejszej i najskuteczniejszej opieki medycznej, dlatego każdy przypadek wymaga indywidualnego podejścia lekarza do pacjenta, co niestety nie zawsze jest po drodze z obowiązującymi procedurami.

Podejście Evidence Based Medicine (EBM) opartej na dowodach naukowych jest szczególnie skuteczne w sytuacjach, gdy istnieje duża ilość badań naukowych i dowodów, które można wykorzystać do oceny skuteczności różnych terapii. Zaletą EBM jest systematyczne podejście do oceny naukowych dowodów. Dzięki temu lekarze mogą korzystać z aktualnej wiedzy, unikać niepotrzebnych lub nieefektywnych terapii oraz wybierać te, które są najbardziej korzystne dla pacjenta. EBM przyczynia się również do standaryzacji praktyki medycznej i zwiększa przejrzystość podejmowania decyzji.

Z drugiej strony, Xpirience Based Medicine (XBM) opiera się na wiedzy i doświadczeniu wysoko wykwalifikowanych specjalistów medycznych i terapeutów. W przypadkach, gdy naukowe dowody są ograniczone lub niejasne, eksperci mogą dostarczyć cennych informacji i interpretacji. Ekspertyza specjalistów jest szczególnie przydatna w rzadkich lub nietypowych przypadkach, gdzie brakuje wystarczającej liczby badań naukowych. Specjaliści mogą również uwzględniać kontekst indywidualnego pacjenta, jego preferencje i wartości, co wpływa na personalizację terapii.

Jednak Xpirience Based Medicine ma swoje ograniczenia. Opiera się na subiektywnej ocenie i interpretacji ekspertów, co może doprowadzić do różnic w opinii między różnymi specjalistami. Istnieje również ryzyko, że eksperci mogą polegać na swoim własnym doświadczeniu, które może być ograniczone lub podatne na uprzedzenia. Należy podkreślić, że Expert Based Medicine nie jest całkowicie niezależna od naukowych dowodów. Wielu specjalistów korzysta z EBM jako podstawy dla swoich decyzji i integruje go z własną wiedzą i doświadczeniem.

Podsumowując, nie ma jednoznacznej odpowiedzi na to, które podejście jest lepsze dla pacjenta. Oba mają swoje zalety i są ważne w podejmowaniu decyzji medycznych. W praktyce medycznej, najczęściej wykorzystuje się podejście łączące oba aspekty, aby dostarczyć pacjentom jak najlepszą opiekę, opartą na wiarygodnych dowodach naukowych i doświadczeniu ekspertów. Mając na uwadze dobro nas wszystkich powinniśmy dążyć do sytuacji gdzie dowody i doświadczenie są równorzędne, a pacjent otrzymuje najlepszą z możliwych opiekę. Złożoność procesów chorobowych, powoduje iż ostateczna decyzja o wybranej terapii powinna opierać się nie tylko na badaniach i twardych dowodach ale również na doświadczeniu w pracy z pacjentami i ich opiniami co do zastosowanej terapii. Bardzo często to przypadki anegdotyczne, jednostkowe a także determinacja osób chorych lub ich bliskich i zastosowanie nieznanych dotychczas metod lub desperacka próba znalezienia antidotum doprowadziły nas do badań naukowych i potwierdzenia skuteczności danej metody leczenia lub do potwierdzenia skuteczności danej terapii.

Konopie nie odkryły przed nami jeszcze wszystkich swoich tajemnic ale mimo to wiemy o ich prozdrowotnym działaniu na wiele schorzeń a w szczególności tych, przed którymi medycyna akademicka jest bezsilna. Brak twardych badań naukowych na temat zastosowania konopi w medycynie i fitoterapii nie oznacza, ze one nie działają na nasz organizm. Twardych badań naukowych w kontekście konopi jest stosunkowo niewiele, czas pokaże czy będzie ich więcej lecz ich brak nie powinien odbierać nam możliwości korzystania z potencjału tej wspaniałej rośliny.

"Wszelkie informacje zawarte w niniejszym poście na Facebooku mają charakter wyłącznie informacyjny i edukacyjny. Nie stanowią one porady medycznej ani zalecenia lekarza.